Απίθανες στιγμές ζούμε. Αυτή η (φαινομενικά) ήπια κίνηση είναι το σπίρτο που χρειάζεται για να πάρει φωτιά η ΕΒΕ.
Και εξηγούμαι: Η ΕΒΕ από μόνη της είναι προβληματική ως λογική, αφού είναι στατιστικό μέτρο σε πληθυσμό που αυτο-επιλέγεται. Σε απλά Ελληνικά, ας κάνουμε ένα πείραμα. Έστω ότι ξεκινάμε με 100 μαθητές που δίνουν κάθε χρονιά, με βαθμολογίες ας πούμε 5 μαθητές του 1, 5 μαθητές του 2, 5x του 3, 5x του 20*. Τι μέσο όρο βγάζουνε; 10.5. Ελάχιστη ΕΒΕ; 8.
Την επόμενη χρονιά, οι μαθητές του 5 και κάτω βλέπουν την ΕΒΕ να τους κόβει και δε δίνουν καν (καλύτερα θα πει κανείς). Πλέον δεν έχουμε 100 μαθητές υποψήφιους, έχουμε 75, και ο μέσος όρος πλέον έχει πάει στο 13 και η ελάχιστη ΕΒΕ στο 10,4.
Επόμενη χρονιά, οι μαθητές του 9 και κάτω μένουν σπίτι. Ο μέσος όρος πάει στο 15, η ελάχιστη ΕΒΕ στο 12, η ΕΒΕ σε όσες σχολές διαλέξανε 1.2 πάει στο 18 και δεν γεμίζουν. Στα πλαίσια του εξορθολογισμού του κόστους, αφαιρούνται θέσεις.
Επόμενη χρονιά, πλέον και οι μαθητές του 10-11 μας χαιρετάνε αφού και δεν μπαίνουν πουθενά, και το ελληνικό κράτος για να εξυπηρετήσει την κατάσταση δίνει το χαμηλότοκα δάνεια μέσω του σπουδές-pass για φοίτηση στον ιδιωτικό τομέα. Μέσος όρος στο 16, ελάχιστη ΕΒΕ 12,8, μέγιστη ΕΒΕ 19,2 και όσες σχολές δεν κατεβάσανε συντελεστή θυμίζουν φροντιστήρια.
Επόμενη χρονιά, βγαίνει και το 12 από το μέσο όρο, μεθεπόμενη βγαίνει και το 13. Το σύστημα θεωρητικά ισορροπεί με τους μαθητές από 14-20, ΜΟ 17, ελάχιστη ΕΒΕ 13,6, μέγιστη ΕΒΕ 20,4 (όποιο τμήμα δεν κατέβηκε από το 1.2 απλά έκλεισε). Πρακτικά, με περιορισμούς θέσεων και την οικονομική πραγματικότητα των σπουδών με νοίκι στην επαρχία vs σπουδές με δίδακτρα (αλλά χωρίς) νοίκι στην Αθήνα, θα αυτο-αφαιρεθούν και κάμποσοι ακόμα.
Που μπαίνει στην κουβέντα ο Πιερρακάκης; Το παραπάνω πείραμα υποθέτει ότι οι μαθητές δουλεύουν με βάση τη λογική και δεν πηγαίνουν να δώσουν αν δουν ότι τους κόβει η ΕΒΕ. Στην πράξη όμως μπορεί να πάνε, για το γαμώτο, για το "μήπως και", ή γιατί έτσι κάνουν όλοι. Οπότε, η άνοδος της ΕΒΕ δε θα έχει ντε και καλά τέτοια ταχύτητα, που σε 6 χρονιές θα έχει εξαφανιστεί τόσο μεγάλο ποσοστό από υποψήφιους.
Εδώ είναι λοιπόν το σκούντηγμα που χρειάζεται ο αδύναμος μαθητής για να μην ασχοληθεί καν: θα τον αποτρέψει το ίδιο του το σχολείο να δώσει για να μη χαλάσει το μέσο όρο. Το σχολείο, εκτός από κίνητρο, έχει και μέσο πίεσης και αντάλλαγμα να δώσει το σχολείο, αφού ο βαθμός του απολυτηρίου είναι τοπική υπόθεση, μια και επιλέγουμε να μην χρησιμοποιούμε τις πανελλήνιες για το απολυτήριο. Κάνεις πίσω; το 7 σου γίνεται 15. Δίνεις; Ραντεβού τον Σεπτέμβρη.
*Ναι, στην πράξη δεν είναι ομοιόμορφη.
Δε μίλησα για μαθητές κάτω από τη 10 γιατί εκεί όντως αρχίζει και δεν υπάρχει αντικείμενο, ούτε μίλησα για το 4ο. Και λέω «μαθητές κάτω από το 10» και όχι «βάσεις κάτω από το 10» γιατί σε σχολές που δε γεμίσανε η βάση ως βαθμολογία του τελευταίου επιτυχόντα δεν έχει νόημα. Έτσι και αλλιώς, τα dropouts δε τα προλαβαίνεις απλά με κριτήριο τη βαθμολογία. Θες καλύτερη ενημέρωση και προσανατολισμό, και θες καλύτερη υποστήριξη μέσα.
Ειδικά για το 4ο, τα ίδια προβλήματα δεν εμφανίστηκαν. Οι σχολές με κενές θέσεις είναι λιγότερες, και όσες έχουν πρόβλημα πληρότητας είναι επειδή όντως δεν υπάρχει ζήτηση από μαθητές >10.
Το ΑΕΠΠ, ή γενικά το 2ο vs 4ο είναι πονεμένη ιστορία από μόνο του. Εμφανίζεται η ΑΕΠΠ στην Γ Λυκείου χωρίς οι μαθητές να έχουν από το σχολείο εφόδια οπότε η δυσκολία είναι στο πάτωμα. ΑΟΘ γελάει ο κόσμος, απλά το προσπερνώ. Απέναντι (2ο) Φυσική και Χημεία είναι actually ζόρικα. Και όμως, το 2ο βγάζει μεγαλύτερο μέσο όρο because πολυτεχνεία και because «εκεί πάνε οι καλοί». Οπότε η max ΕΒΕ στο 4ο είναι 12.54 και η max ΕΒΕ στο 2ο είναι 14.76. Σε πιο απλούς όρους, στο 4ο υπάρχουν αρκετοί τουρίστες ώστε (1) και με εύκολα θέματα δεν γράφουν όλοι εκπληκτικά καλύτερα, και (2) λόγω χαμηλών βαθμών τα τμήματα κρατάνε το συντελεστή της ΕΒΕ χαμηλά.
Το να πετάς την πατάτα στα τμήματα δεν δουλεύει ως τρόπος αποτελεσματικής κατανομής. Η χώρα έχει 615 θέσεις/έτος για μηχανικούς πληροφορικής. Από αυτές, γεμίσαμε περίπου τις μισές (325). Η κατανομή έχει το πιο αδύναμο τμήμα (με βάση προτιμήσεις προ ΕΒΕ) να προσπαθεί να σηκώσει τους 219 από τους 325.
Η Σάμος [το τρίτο αδερφάκι στους Μηχανικούς Πληροφορικής μαζί με Ιωάννινα και Πάτρα] (συντ. ΕΒΕ 0.8 + πρόσβαση από 4ο) πήρε 219 άτομα με τον τελευταίο στα 9985. Λες με το Ν+2 να τους κόβουν μέχρι να διαγραφούν και να κάνουν σκατά τη χρηματοδότησή τους ή απλά γιόλο και ας βγάλει άκρη η αγορά εργασίας; Το ότι για να πουλήσει μούρη το ΧΥΖ τμήμα τελικά θα παραχθεί λιγότερο εκπαιδευτικό έργο είναι απλά χασούρα για το σύνολο.